ҚАНАЙ БИДІҢ ШЕШЕНДІК СӨЗДЕРІНІҢ ФОЛЬКЛОРЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Авторы

  • Г.Т. Тлеубердина Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ., 020000, Қазақстан Республикасы
  • Б.С. Рахимов Е.Букетов атындағы Қарағанды университеті, Қарағанды қ., 100008, Қазақстан Республикасы
  • М.А. Қадырбек Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ., 020000, Қазақстан Республикасы.
  • Г.Т. Батыргалиева №3 Шортанды аудандық қазақ мектебі, Ақмола облысы, Шортанды ауданы, 020000, Қазақстан Республикасы
  • Л.Е. Дальбергенова Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ., 020000, Қазақстан Республикасы

Аннотация

Мақалада қазақ халқының өткенінен, салт-дәстүрінен, тұрмысынан мол мәлімет беретін халықтың ауызша шығарған көркем туындысы шешендік сөздерге тоқталамыз. Халқымыздың даналығының үлгісі шешендік сөздер – ғасырлар бойы халық сынынан ерекшеленіп өткен құнды мұра. Би-шешендердің бейнелі де бедерлі даналық сөздері күні бүгінге дейін өзектілігін жоймады. Мақалада Абылай хан есіміне қатысты тарихи деректерде кездесетін қарауыл Қанай би есіміне тоқталамыз. Сонымен қатар, қазақ халқының егемендігі жолында аянбай қызмет еткен, саяси мәселелерге араласып, Абылай ханның ақылшысы болған Қанай бидің шешендік сөздерін де қарастырамыз. Өмірден көргенін, көңіліне түйгенін екі ауыз сөзбен кестелеп, кейінгіге үлгі-өнеге қалдырған. Дана бидің даналық ойларының астарына үңіліп, маңыздылығына көз жеткіземіз. Сондай-ақ, Қанай бидің мұрасы әлі де зерттеуді қажет ететіндігін байқаймыз.

Ключевые слова:

фольклор, халық ауыз әдебиеті, шешендік сөздер, батыр, би-шешендер, Абылай хан, қарауыл Қанай би

Библиографические ссылки

Бекенов Ж. Қанай би және оның ұрпақтары. Көкшетау, 2010. – 320 б.

Қарауыл Қанай би. Шежіре: шығармалар. Астана, 2018. – 220 б.

Сәдуақас Т. Хан ордасынан хан шатырға дейін. Көкшетау: «Әрекет» баспасы, 2020.-185 б.

Ғибадилов М. Қазақ билері – өз заманының құты мен қасиеті. Көкшетау: «Arqa ajary»

газеті, 2019.

Ақтайлақ би: өлеңдер мен толғаулар, шешендік және билік сөздер. Астана: Елорда, 2003. –208 б.

Kiyakova, R., Tleuberdina G.T. Value of loan words in the creation of the linguistic and literary world // ASTRA Salvensis, no. 1/2021. – 59-65 http://astrasalvensis.com/2021-2/

Dalbergenova, L., Tleuberdina G.T. Epistemic causal relations in German and Kazakh discursive texts // Astra Salvensis, 2021, 1/2021, -p.p 41–58. http://astrasalvensis.com/2021-2/

Шакажанова Г.К. С.Қасқабасов – қазақ фольклоры теориясын негіздеуші // Ш.Уәлиханов атындағы КУ хабаршысы. Филология сериясы. №1. 2020. – Б. -211-2015

Загрузки


Просмотров аннотации: 6 | Загрузок PDF: 3

Опубликован

30.12.2021

Как цитировать

Тлеубердина, Г., Рахимов, Б., Қадырбек, М., Батыргалиева, Г., & Дальбергенова, Л. (2021). ҚАНАЙ БИДІҢ ШЕШЕНДІК СӨЗДЕРІНІҢ ФОЛЬКЛОРЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ. Bulletin of Shokan Ualikhanov Kokshetau University Philological Series, (4), 89–96. извлечено от https://vestnik.kgu.kz/index.php/kufil/article/view/278

Выпуск

№ 4 (2021): Вестник Кокшетауского Университета им. Ш.Уалиханова. Серия филологическая

Раздел

ЛИТЕРАТУРОВЕДЕНИЕ И ФОЛЬКЛОРИСТИКА

Лицензия

Copyright (c) 2021 Bulletin of Shokan Ualikhanov Kokshetau University Philological Series

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)