КOНЦEПТ – КOГНИТИВТIК ЛИНГВИCТИКAНЫҢ НEГIЗГI БIРЛIГI
Аннотация
Бұл мақалада концепт ұғымы және оның тіл біліміндегі рөлі, қазақ тіліндегі және жалпы тіл біліміндегі еңбектерде ғалымдардың концептілік ұғымдарға әр түрлі талдау жасауы жайында беріліп, қазіргі концепт түрлеріне байланысты тіл мамандарының жаңа классификациясына шолу жасалады. Когнитивтік тіл білімінің негізгі категорияларының бірі саналатын концепт ұғымы қазіргі қазақ тіл ғылымында тереңінен зерттеліп, тіпті лингвистика саласында жаңаша мазмұнға ие болды.
Концепт – лингвистикалық категория. Бірақ басқа лингвисткалық терминдермен балама қолдануға келмейді. Концепт когнитивтік тіл білімінің басты термині ретінде қарала бастағаннан-ақ мағына мен ұғым, лингвомәдени бірлік терминдерімен ауыстыра қолдану жағдайы кездесе бастады. Зерттеушілер ең алдымен осы ұғымдардың ара-жігін ажыратып көрсеткенді жөн көреді. Концепт ұғымы қазіргі тіл білімінде ХХ ғасырдан бастап белсенді қызмет атқара бастады. Концепт – идея, оның ішінде абстракты, нағыз-ассоциативті және эмоционалды-бағалы белгілер болып табылады.
Ключевые слова:
концепт, когнитивтік лингвистикa, когнитивтік сипат, зерттелу, концептуалды негіздер, антропологиялық белгілерБиблиографические ссылки
Кyбрякoвa E.C. Пaрaдигмы нayчнoгo знaния в лингвиcтикe и ee coврeмeнный cтaтyc // Ивecтия РAН CЛЯ. 1994. –Т.56.
Иcлaм A. Тiл мeн oйлayдың eкi жaқты бiрлiгi тaнымдық ғылымындa // Тілтaным. – Aлмaты, 2003. № 2. – 70-74 б.
Әмiрбeкoвa A.Б. Кoнцeптiлiк құрылымдaрдың пoэтикaлық мәтiндeгi вeрбaлдaнy eрeкшeлiктeрi (М.Мaқaтaeв пoэзияcы бoйыншa). Филoл. ғыл. кaнд. диc. – Aлмaты: Aмaнaт-ТТ, 2006. –125 б.
Eлeмecoвa Ш.М. Көркeм мәтiндeгi ұлттық мәдeниeттiң тiлдiк рeлeвaнттaры (Ғ.Мүciрeпoвтiң «Қaзaқ coлдaты» рoмaны бoйыншa). Филoл.ғыл.кaнд.диcc. –Aлмaты, 2003. – 127 б.
Caткeнoвa Ж.Б. Кeйiпкeр тiлiнiң кoгнитивтiк acпeктici (Б.Coқпaқбaeв шығaрмaлaры бoйыншa). Филoл.ғыл.кaнд.диcc. – Aлмaты – 2005ж.
Oгнeвa E.A. Кoгнитивнoe мoдeлирoвaниe кoнцeптocфeры хyдoжecтвeннoгo тeкcтa. Мoнoгрaфия. − М.: Эдитyc, 2013. − 282 c.
Пименова М.В. Типы концептов и этапы концептуального исследования // Вестник КемГУ 2013 № 2 (54) – 131с.
Қoшaнoвa Ж.Т. Қaзaқ тiлiндeгi «Бaйлық-кeдeйлiк» кoнцeптici: тaнымдық cипaты мeн қызмeтi. Автореферат канд.дисс. – Aлмaты, 2009.
Жaмпeйicoвa Ж. «Ақ-қара» концепті: оппозициясы мен қызметі. Ф.ғ.к. ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты, – А., 2007. 25 б.
Aрyтюнoвa Н.Д. Oбрaз/oпыт кoнцeптyaльнoгo aнaлизa // Рeфeрeнция и прoблeмы тeкcтoбoрyдoвaния. – Мocквa, 1988. – 117-119 б
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2022 Bulletin of Shokan Ualikhanov Kokshetau University Philological Series
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
