«ҚАЛАЛЫҚ МӘТІН» ТЕРМИНІ ИНТЕРПРЕТАЦИЯСЫНЫҢ РАКУРСТАРЫ
Аннотация
«Қалалық мәтін» ұғымы кешенді әрі көпқырлы болғандықтан күні бүгінге дейін ғылымда бұл терминнің нақты анықтамасы қалыптаспаған. Аталған мақалада әдебиеттегі урбанизм, қалалық мәтіннің көркем кодтары (табиғи және мәдени бейнелер, уақыт пен кеңістікті, олардың шектілігі пен созылыңқылығын бейнелеу тәсілдері, адамдардың тегі мен аттары, топонимдер, метабейнелеу элементтері, жалпы лексикалық-ұғымдық сөздік), қалалық мәтіндегі хронотоп мәселелері қарастырылады. Сонымен қатар қалалық мәтінде концепт, мотивтер мен сюжеттердің бірлікте қарастырылатындығы ғылыми зерттеулермен дәйектелген. Зерттеудің әдіснамасы ретінде Н.П. Анциферов, Ю.М. Лотман, В.Н. Топоров, К. Линч, Н.В. Шмидт, Н.А. Кожевникова, Н.В. Корниенко, М.А. Селеменева, Н.Д. Арутюнова және т.б. ғалымдардың еңбектері негізге алынған. Сондай-ақ, әдеби шығарманың көркемдік әлеміндегі қалалық мәтін мен қалалық дискурс ұғымдарының арақатынасы мәселесі де айқындалған. Себебі урбанистік дискурста дүниеге келіп, соның нәтижесі болып табылатын қала мәтіні онымен құрылымында көрінетін сабақтас байланыста болады деп айқындалған.
Зерттеу нәтижесінде алынған тұжырымдарды жоғары оқу орындарында әдебиет теориясы мен поэтикасы сияқты теориялық курстарды оқытуда, арнаулы курстар мен семинарларда, қазіргі әдебиеттанудағы жаңа бағыттардың қалыптасуын зерттеуде пайдалануға болады.
Ключевые слова:
қалалық мәтін, дискурс, урбанистика, қала, қалалық мәтін компоненттеріБиблиографические ссылки
Анциферов Н.П. Душа Петербурга. – Петербург, 1922. – 228 с.
Лотман Ю.М. Символика Петербурга и проблемы семиотики города // Семиотика города и городской культуры. Петербург. Труды по знаковым системам 18. – Тарту, 1984. – 139 с.
Топоров В.Н. Петербург и «Петербургский текст русской литературы» // Семиотика города и городской культуры. Петербург. Труды по знаковым системам 18. – Тарту, 1984. – 139 с.
Бронская Л.И. Поэтика городского пространства в русской литературе 1920-х годов (М. Булгаков, А. Грин, С. Кржижановский) // Актуальные проблемы филологии и педагогической лингвистики. – 2019. –No1. – С. 146-154.
Топоров В.Н. Текст города-девы и города-блудницы в мифологическом аспекте. Исследования по структуре текста. – Москва: Наука, 1987. – С. 121-132.
Селеменева М.В. Городская проза как идейно-художественный феномен русской литературы ХХ века. – М.: МГИ им. Дашковой, 2008. – 300 с.
Лотман Ю.М. Структура художественного текста. – Москва, 1970. – 383 с.
Топоров В.Н. Миф. Ритуал. Символ. Образ. Исследования в области мифопоэтического. – Москва, 1995. – 624 с.
Бахтин М.М. Формы времени и хронотопа в романе. Очерки по исторической поэтике. URL: http://www.chronos.msu.ru/old/RREPORTS/bakhtin_hronotop/hronmain.html (қаралды: 17.06.2023)
Линч К. Образ города. – Москва, 1982. – 328 с.
Арутюнова Н.Д. Дискурс // Лингвистический энциклопедический словарь. – Москва, 1990. – 683 с.
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2023 Bulletin of Shokan Ualikhanov Kokshetau University Philological Series
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
