ТІЛДІК ЖОСПАРЛАУ ТЕОРИЯСЫНЫҢ КОНЦЕПТУАЛДЫ ЖҮЙЕСІ
Аннотация
Мақалада тілдік жоспарлау және тілдік саясат терминдерінің мағыналық айырмашылығы бойынша отандық және шетелдік ғалымдардың пікірлері жинақталып, топтастырылған. Тілдік жоспарлау теориясының қалыптасу жолы мен өзіндік даму бағыты, бүгінгі қалпы келтірілген. Кез келген тілдің қолданылу аясын кеңейтіп, ішкі және сыртқы мүмкіндіктерін көбейту үшін тілдік жоспарлауды дұрыс жүргізу маңызды. Ол сол қоғамдағы жанжалдық жағдайлардың алдын алып, тілдік белгі бойынша кемсітулер мен шектеулерге жол бермейді. Бұл мемлекет мүшелерінің қауіпсіздік сенімі мен өмір сүру гармониясын туындатып, болашаққа қатысты үмітін оятады. Сондықтан, тілдік саясат мемлекеттік (ұлттық) саясаттың бір бөлігі ретінде мол әлеуетке ие екені даусыз. Авторлар тілдік жоспарлау мәселесін тілдік қоғамдағы тұтастық пен түсінушілікті қалыптастыру құралы ретінде қарастырды.
Ключевые слова:
жаһандану, тіл, тілдік жоспарлау, тілдік саясат, тілдік идеологияБиблиографические ссылки
Омарбекова Г.Ә. Тіл және жаһандану. Оқу құралы. – Нұр-Сұлтан: Fastprint, 2019. – 160 б.
Хауген Э. Лингвистика и языковое планирование (Новое в лингвистике. Вып. VII.
Социолингвистика. – М., 1975. – С. 441-472. http://www.philology.ru/linguistics1/haugen-75.htm
Словарь социолингвистических терминов. – Издание 2-е, дополненное и переработанное/Э.Д. Сулейменова, Н.Ж. Шаймерденова, Ж.С. Смагулова, Д.Х. Аканова; Отв. ред. Э.Д. Сулейменова. – Алматы: Қазақ университеті, 2007. – 330 стр.
Garcı´a O. Language Policy // International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences,
Second Edition, 2015, 353-359 https://ofeliagarciadotorg.files.wordpress.com/2011/02/languagepolicy.pdf
Гришаева Е.Б. Применение междисциплинарного подхода к изучению языкового планирования // Вестник КрасГАУ, 2006. – №11 – С. 392-399.
Кузнецов С.Н. Языковая политика и языковое планирование. –http://genhis.philol.msu.ru/article_195.shtml 11.12.2020
Spolsky B. Towards a Theory of Language Policy https://wpel.gse.upenn.edu/sites/default/files/archives/v22/v22n1_Spolsky.pdf
Селиверстова О.А. К вопросу о дефиниционных различиях понятий «языковая политика» и «языковое планирование» в отечественной и зарубежной лингвистике // Известия Волгоградского Государственного Педагогического университета. – 2014. – №10 (95). – С. 8-12.
Швейцар А.Д. Никольский Л.Б. Введение в социолингвистику. – Москва: Высшая школа,
– 216 стр.
Цыбденова Б.Ж. Понятия «языковая политика» и «языковое планирование» в отечественной и американской социолингвистике // Материалы межд. конф. Сохранение и развитие языков и культур коренных народов Сибири. – Абакан. – 2016. – С. 88-91.
Пшегусова Г.С., Иванова Д.Н. Новые теоретические подходы к вопросам языковой политики // Социально-гуманитарные знания. – 2014. – №11. – С. 117-121.
Гришаева Е.Б. Типология языковых политик и языкового планирования в полиэтническом и мультикультурном пространстве (функциональный аспект) // Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора филол.наук. – 2007. – 47 стр.
Spolsky, B. Language Policy. – Cambridge: Cambridge University press, 2004.
Herriman M., & Burnaby B. Language policies in English-dominant countries. Clevedon, England: Multilingual Matters, 1996. – 244 р.
Бахтин Н.Б., Головко Е.В. Социолингвистика и социология язык. Учебное пособие. – Сб.: Гуманитарная академия, 2004. – 336 стр.
Fettes, M. Language planning and education // In R. Wodak & D. Corson (Eds.), Language Policy and Political Issues in Education. – Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic. – 1997.
– P. 13-22.
Кобенко Ю.В. Языковая политика и языковое планирование в призме регуляции корпуса и статуса титульного языка / Вестник Ленинградского государственного университета им. А.С. Пушкина. – 2010. – Том 1. – № 1. – С. 193-198.
Сулейменова Э.Д., Смагулова Ж.С. Языковая ситуация и языковое планирование в Казахстане/ Под общ.ред. Э.Д. Сулейменовой. – Алматы: Қазақ университеті, 2005. –344 стр.
«Қазақстан Республикасындағы тiл туралы» Заң https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z970000151_
Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1100000110
ҚР Президенті Қ.К. Тоқаевтың «Сындарлы қоғамдық диалог - Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» Қазақстан халқына Жолдауы https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1900002019#z0
Қазақстан Республикасындағы тіл саясатын іске асырудың 2020 - 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900001045
Daoust D., Maurais J. L. amenagement linguistique // Politique et amenagement linguistique. P., 1987. – P. 5-46.
Nahir, M., Language planning goals: a classification. Language Problems and Language Planning. – 1984. – Vol. 8. – Issue 3. – P. 294-327
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2021 Bulletin of Shokan Ualikhanov Kokshetau University Philological Series
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
